Гэтая падборка беларускіх фільмаў апошняга года прапануе прызматычнае адлюстраванне грамадства, якое перажывае міграцыю, экзістэнцыйную нявызначанасць і сутыкненне асабістай і калектыўнай памяці. Фільмы не паддаюцца маналітным інтэрпрэтацыям, а выкарыстоўваюць гібрыдныя формы — сюррэалізм, неа-нуар, відэаарт, паэтыку, дакументалістыку — каб даследаваць ідэнтычнасць у гэтым патоку перамяшчэння і сутыкнення. У фільме «Забыцца» Паўла Станкуса банальнасць паўсядзённага жыцця супастаўляецца з прывідам катастрофы, якая насоўваецца, а «Зручны хлопец» Арсенія Алейніка і Аляксандра Мікхіна пераасэнсоўвае сцежкі баевікоў часоў халоднай вайны як з’едлівы каментар да глабалізаванага абсурду. Фільм Лены Ле «Офіс» ператварае гарадское адчужэнне ў медытатыўнае візуальнае эсэ, начная пустэча якога пераклікаецца з неўладкаванасцю Кавалеркі Корзана Андрэя, дзе сямейная сувязь напружваецца пад цяжарам эміграцыі. «ОШМ» Вовы Вяселіка і Алега Пекара выкарыстоўвае сюррэалізм для выкрыцця кафкіянскай логікі бюракратыі з духам нумаралогіі і спірытуалізму, размываючы грань паміж назіральнікам і ўдзельнікам прывіднай дамінуючай сістэмы. Фільм Максіма Шведа «Апошняя змена» выходзіць за рамкі дакументальнага рэалізму, прадстаўляючы навагодняе выпрабаванне рабочай-мігранткі як метафару вечнага крызісу перад прорвай схаванага страху і жаху. У той жа час дакументальная праца «Цень радасці» датычыцца тонкіх псіхалагічных адценняў міграцыі, пошуку ідэнтычнасці і рэфлексіі. Фільм Антося Сівых «Рэдкія віды» вылучаецца як лірычная элегія на падставе фрагментарных выяў з розных месцаў і часу. Аб мудрагелістых сцежках адбору праграмы можна пачытаць тут.
ЦЕНЬ РАДАСЦІ
Пылыпіў Зміцер (27 хв) Дакументальны фільм расказвае гісторыю Артура — беларускага палітычнага зняволенага, які пасля трох гадоў турмы пачынае жыццё з нуля ў Польшчы. Праз яго вочы глядач бачыць цяжкасці адаптацыі: моўны бар’ер, пошук працы, сацыяльную ізаляцыю, настальгію па радзіме і спробы захаваць надзею. Фільм балансуе паміж асабістай драмай, палітычным кантэкстам і ўніверсальнай тэмай выжывання ў выгнанні.
ЗАБЫЦЦЁ
Павел Станкус (2025, 9 хв) Універсальная гісторыя пра чалавека, які жыве сваім лепшым жыццём напярэдадні новай вайны.
ЗРУЧНЫ ХЛОПЕЦ
Арсеній Алейнік, Аляксандр Мікхін (2024, 17 хв) Наш фільм — зазначаюць стваральнікі — гэта любоўны ліст да старых утульных баявікоў 80-х і 90-х гадоў. Агнямёты, падвойныя агенты, каханне, сюрыкэны і гэтак далей. Гэта неа-нуарная камедыя пра агента, які ўпраўся ў гонкангскую мафію, што дзейнічае ў Чэхіі.
ОФІС
Лена Ле (2024, 3 хв) Прысвячаецца пачуццю, што тое, чым была вуліца для мастака, зараз у офісе. Я зрабіла гэта, таму што месяц мантыравала ноччу, ад нянавісьці абставін і прыгажосьці начной пустэчы.
KAWALERKA
Андрэй Корзан (2025, 14 хв) Сям’я. Эміграцыя. Крызіс адносінаў.
OШM
Вова Вяселік, Алег Пекар (2025, 10 хв) Відовішчнае і сюррэалістычнае падарожжа ў абсурднасць бюракратыі, натхнёнае гарадскімі легендамі пра шаравую маланку. У свеце, які паступова распадаецца, логіка губляе сваю сілу, а мяжа паміж назіраннем і ўдзелам размываецца, ператвараючы звычайную дакументацыю ў нешта значна больш трывожнае — там, дзе сама рэальнасць пачынае скажацца.
АПОШНЯЯ ЗМЕНА
Максім Швед, Мелісса Швед (2023, 20 хв) Навагодняя начная змена ў адным з варшаўскіх хостэлаў стала для дзяўчыны-рэсэпшыяніста з Беларусі сапраўдным кашмарам. Яна выратавала жыццё госцю з Украіны, і гэта толькі пачатак жаху.
РЭДКІ ВІД
Антось Сівых (2024, 4 min) Акіян адыходзіць. Камяні блішчаць, мокрыя і цяжкія. Жанчына ідзе, збірае косткі. Некаторыя — рыбінаў. Некаторыя — не? Цісне іх у далоні, адчувае іх вагу. Мужчына нырае глыбей. Ягоныя рукі гладзяць каралы — то плыўкія, то вострыя. У цемры мяняюцца формы. Вочы міргаюць з-пад камянёў. Ён слухае. Рыф гудзіць. На беразе хвалі пакідаюць дары — зубы, рэбры, соль-белыя ракавіны. Мінулае падымаецца. Істоты рухаюцца, ледзь бачныя. Насоўваецца шторм. Вада праглынае, потым выплёўвае. Іх менш цяпер. Прыбою ўсё роўна.